طی نشستی از سوی دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز انجام شد: بررسی ارتباط اسماءالحسنی با عالم سیاست

نشست تخصّصی تحت عنوان "سیاست اسمائی" با حضور جمعی از استادان دانشگاه و علاقه مندان مباحث نظری در حوزه علوم اسلامی و انسانی از سوی دانشکده الهیات و علوم اسلامی دانشگاه تبریز در تالار علامه طباطبایی این دانشکده برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تبریز، حجت‌الاسلام دکتر بهرام دلیر عضو هیأت علمی گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و استادیار پژوهشکده حکمت و دین پژوهی در این نشست تخصصی، با تاکید بر اینکه عرفان دانشی است که از پیشینه دیرینه‌ای برخوردار است که در طول تاریخ اندیشمندان بزرگی را به خود مشغول نموده است، اظهار داشت: مهم‌ترین مسائل دانش عرفان عبارت از؛ توحید، اسماء الله و انسان کامل است و از این رو عارفان و عرفان پژوهان همیشه از سوی صاحبان قدرت سیاسی مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌ و چندان مشارکت سیاسی و اجتماعی به آنان نداده‌اند.

این صاحبنظر در حوزه مطالعات عرفانی تصریح کرد:  در طول تاریخ، عارفان را متهم به عزلت نشینی و انزوا کرده اند. به نظر می‌آید که دور ماندن عارفان و دانش عرفان بیش از اینکه از خود دانش و دانشمندانش باشد، بیشتر عوامل بیرونی بوده که آنان را به دور از مشارکت سیاسی و فعالیت اجتماعی قرار داده است؛ چرا که خود دانش عرفان و دانشمندان این علم، تقابل و یا مخالفتی با مشارکت سیاسی و فعالیت اجتماعی ندارند.

حجت الاسلام دکتر دلیر در ادامه تاکید کرد: برخی از اندیشمندان بر این باورند که بین عرفان و سیاست یک نوع ناسازگاری وجود دارد و ماهیت دانش عرفان را با قدرت سیاسی ناهمسو تصور کرده‌اند و عرفان به باور اینان نمی‌تواند قدرت سیاسی را همراهی کند، البته این تصور را نمی‌توان تصور صحیحی دانست به خصوص تحقق انقلاب اسلامی و قبل از تحقق انقلاب، دوران مبارزه با حکومت ستمشاهی به رهبری شخصیت عرفانی امام خمینی‌(ره) تمام آن تصورات را به چالش کشید و انقلاب اسلامی را می‌توان نقد عملی آن تصورات به شمار آورد.

عضو هیأت علمی گروه عرفان پژوهشگاه همچنین افزود: انقلاب اسلامی اکثر علوم حوزوی را از حاشیه به متن آورد. انزوای حاکم بر‌ آن علوم در طول تاریخ را کسی انکار نمی‌کند. فقه از حاشیه به متن تحولات سیاسی و اجتماعی کشیده شد. در گذشته هم این تجربه کم‌ و بیش انجام شده بود.

به گفته وی دوره صفویه ثقل مرکزی آن تجربه بوده است که فقهای بزرگی از جبل عامل لبنان توسط شاهان صفویه به ایران دعوت شدند اما دوران انقلاب اسلامی امتیارات متحصر به فردی دارد که دوران مبارزه و استقرار قدرت سیاسی توسط فقیه و عارف بزرگی همچون امام خمینی(ره) به انجام رسید و در عمل، ادبیات، فقه اکبر و فقه اصغر را در حکومت و جامعه بصورت نسبی جاری و ساری ساخت.

حجت‌الاسلام دلیر اظهار داشت: عرفان هم مثل سایر علوم دارای حیث منفی و حیث مثبت است، مراد ما از عرفان، عرفان مثبت است. حضور عرفان مثبت را در دوران مبارزه و در دوران انقلاب اسلامی و بخصوص در دوران دفاع مقدس، می‌توان رصد کرد. در وصیت‌نامه الهی و سیاسی امام خمینی(ره) نیز آن ادبیات عرفانی مشهود است.

شایان ذکر است از جمله تألیفات دکتر بهرام دلیر می توان به کتابهای نقدکریشنامورتی(انتشارات فضیلت: 1394) فلسفه عرفان سیاسی(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:1392) الگوی نظام سیاسی مطلوب در حکمت متعالیه(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:1394)و کتاب وجوه سیاسی اسمای حسنای إلهی(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:1397) اشاره کرد.