رئیس دانشگاه تبریز در همایش ملی ثقه الاسلام شهید میرزا علی آقا تبریزی:
استکبارستیزی و مبارزه با سلطه طلبی مهم‌ترین ویژگی ثقه الاسلام بود
همایش ملی ثقه الاسلام شهید میرزا علی آقا تبریزی با حضور نماینده‌ی ولی‌فقیه در آذربایجان‌شرقی و امام جمعه تبریز، استاندار آذربایجان‌شرقی، نمایندگان مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی، مدیران کل ادارات و روسای سازمان‌های استان، اساتید حوزه و دانشگاه و سایر محققین و مورخین در دانشگاه تبریز برگزار شد.
روایتی صحیح از شهادت ثقه الاسلام در روز عاشورای حسینی
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تبریز، نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی با اشاره‌ی کوتاهی به زندگینامه‌ی ثقةالاسلام شهید، بر نقش پدر وی در نهضت تنباکو و تحصیلش در عتبات و تسلط بر زبان‌های مختلف اشاره کرد و گفت: بسیاری از بزرگان معتقد هستند که نظریات و افکار عالمانه‌ی ثقةالاسلام در میان صاحب نظران عصر مشروطه نمونه بوده و قرینی نداشت. این شخصیت دارای نوشته‌ها و به خصوص تلگراف‌های معروفی است که آن زمان از باسمنج به تهران می‌فرستاد و در انتخابات دوره‌ی اول مجلس شورای ملی نیز رای اول را بین علمای تبریز به دست آورد ولی نمایندگی را نپذیرفت.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید محمد علی آل هاشم با تاکید بر اینکه باید چگونگی اعدام ثقةالاسلام به همراه هفت تن دیگر در ظهر روز عاشورای ۱۳۳۰ قمری به درستی تبیین شود، افزود: برخی می‌گویند که تبریزی‌ها در روز عاشورا در قالب دسته‌جات حسینی به عزاداری مشغول بودند و در گوشه‌ی دیگری از شهر نیز روس‌ها، بزرگان شهر را اعدام می‌کردند. این یک روایت انحرافی از تاریخ است.
روس‌ها بعدازظهر روز تاسوعا، ثقةالاسلام را با احترام و ارسال کالسکه‌ی ویژه کنسولگری روس از مقابل منزل خود به کنسولگری منتقل کردند و مردم هیچ گمان نمی‌کردند که این یک اقدام صحنه سازی شده باشد. حتی میرزا اسداله که ملازم ثقةالاسلام بود نیز به بهانه تنگی جا، سوار کالسکه نمی‌شود.
وی یادآور شد: پس از انتقال ثقةالاسلام به کنسولگری و ماجرای درخواست آن‌ها از این شهید، وقتی روس‌ها اطمینان می‌یابند که ثقةالاسلام، ورقه‌ی شهادت دروغ را علیه مجاهدان تبریز امضا نمی‌کند، کاغذ دیگری را آورده و می‌خواهند تا مشروعیت حضور روس‌ها در تبریز را امضا کند اما از آن نیز امتناع کرده و می‌گوید که مسلمان، شهادت دروغ نمی‌دهد.
امام جمعه‌ی تبریز افزود: ثقةالاسلام به همراه هفت تن دیگر در صبح روز عاشورا برای برگزاری دادگاه نظامی به باغشمال تبریز رفته و سپس به میدان مشق تبریز(دانشسرای فعلی) منتقل می‌شوند. تصاویر تاریخی از این میدان در دست است که نشان می‌دهد، دورتادور میدان حدود ۶۰۰ سرباز روسی مستقر شده و دروازه‌ها بسته هستند و مردم اجازه حضور ندارند. یک ساعت از اذان ظهر عاشورا گذشته بود که مردم و دسته‌جات حسینی که برای استراحت مختصر، خیابان‌ها و کوچه‌ها را خالی می‌کنند و روس‌ها نیز داخل میدان مشق، این هشت عزیز را به جرم تشکیل مجالس تبلیغی و ادامه مبارزات ضداستبدادی و نیروهای اشغالگر و وطن پرستی اعدام می‌کنند.
وی ادامه داد: مردم در آن زمان، اطلاعی از اعدام ثقةالاسلام نداشتند و وقتی در عصر عاشورا برای شرکت در مراسم شام غریبان به بازار می‌روند، روس‌ها دروازه‌های میدان را باز کرده و مردم با پیکرهای بی جان شهدا رو به رو می‌شوند. پس از آن، دسته‌جات تشکیل یافته و شروع به عزاداری می‌کنند. سربازان روسی، خطر را احساس کرده و مردم را از میدان مشق بیرون می‌کنند ولی مردم برای پایین آوردن شهدا از دار به میدان هجوم می‌آورند.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر آل هاشم گفت: روس‌ها می‌دانستند که از فردای عاشورا، حتما مردم غیور تبریز انتقام سخت این هتک حرمت را خواهند گرفت، بنابراین از فردای آن روز، با انتصاب صمدخان شجاع الدوله، به‌عنوان والی تبریز، که یک جلاد خونخوار بود، حکومت جور و وحشت را در تبریز برپا کردند. سربازان روس از فردای این جنایات، در هر گوشه‌ای از تبریز بساط چوبه دار بر پا کرده و بزرگ محلات را با شیوه‌های فجیع اعدام کردند. این جنایات از ۱۰ دی ۱۲۹۰ شمسی با اعدام ثقةالاسلام شروع و تا سه ماه ادامه داشت و طی این مدت بیش از ۷۰ نفر از روسا و معتمدان محلات تبریز به وحشیانه ترین شکل ممکن اعدام شدند. حتی در روز هشتم محرم نیز روس‌ها نایب یوسف حکم آبادی، بزرگ محله حکم آباد را از وسط دو شقه کردند و هر شقه را جلوی دروازه‌ای آویختند و سربازان را برای محافظت آن گماشتند تا مردم یک هفته جسد آن را ببینند و رعب و وحشت بر تن مردم انداخته شود تا قصد انتقام نداشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: روس‌ها چند روز مانده به عاشورا، نیرنگ کرده و در قالب صلح و آتش بس، اسلحه مردم و مجاهدان را گرفتند و با آدم کشی‌های روزانه، توان انتقام را از مردم غیور تبریز گرفتند. همه این کارها از طرف اتاق فکر روس‌ها برنامه‌ریزی شده بود و دو هدف بزرگ را در یک سناریو جای داده بودند که نخست بی غیرت نشان دادن تبریزی‌ها و حذف از انقلاب مشروطه و سپس اهانت به عزاداران حسینی و سکولار نشان دادن مذهبی‌های تبریز بود.
ثقة الاسلام تبریزی برای تمامیت و استقلال ایران زحمت کشید
دکتر صفر نصراله‌زاده رئیس دانشگاه تبریز نیز در این همایش طی سخنانی اظهار کرد: بدون شک ثقة الاسلام شهید میرزا علی آقا تبریزی یکی از چهره‌های درخشان مشروطه بود؛ از مهم‌ترین ویژگی‌های این عالم وارسته که همواره مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته است، می‌توان به استکبارستیزی و مبارزه با سلطه طلبی اشاره کرد.
وی ادامه داد: ثقة الاسلام ویژگی‌های مهمی داشت که این ویژگی‌ها در مجموع یک چهره‌ی تاریخی از وی به جای گذاشته است. نقش مهم این شهید در شکل‌گیری و استمرار جنبش مشروطه، تلاس ستودنی اش در مخالفت با نفوذ بیگانگان، قدرت اندیشه، صلابت در قلم و... از جمله ویژگی‌های ثقة الاسلام بود و شهادت این عالم دینی در تاریک ترین روزهای ایران اتفاق افتاد.
دکتر نصراله‌زاده در خاتمه با بیان اینکه مجاهدت بر سر استقلال و تمامیت ارضی ایران از دیگر ویژگی‌های ثقة الاسلام تبریزی محسوب می‌شود، گفت: علی‌رغم تبلیغات سوء علیه این شهید، او برای تمامیت و استقلال ایران زحمت کشید و این عالم مبارز در راه آرمان های دینی و انقلابی در یک عصر غم انگیز به فیض شهادت نائل آمد.
مبارزه با استبداد، استعمار خارجی و رویکرد دینی و مبارزه مذهبی ویژگی‌های اصلی ثقه الاسلام بود
استاندار آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه از سه جنبه می‌توان به این همایش نگاه کرد، گفت: رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر، روایت تاریخ آذربایجان را که مکمل روایت تاریخ ایران است، متذکر می‌شوند. این روایت، برای اندیشمندان، بزرگان و اساتید دانشگاه و حوزه و مراکز علمی تبریز ضرورت دارد.
دکتر عابدین خرّم ادامه داد: ما امروز با نسلی زندگی می‌کنیم که باید نسبت به تاریخ و گذشته‌ی خود باید بیشتر از این آگاه باشند و موضوع بعدی نیز بحث تبیین است که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده و امروز به‌عنوان یک فریضه و جهاد از آن نام برده‌اند.
وی با بیان اینکه مردم و جوانان تبریز همواره پاسدار مکتب تشیع و حافظ فرهنگ اسلامی بوده‌اند، گفت: ثقةالاسلام از شخصیت‌های برجسته‌ی مشروطیت و تاریخ ایران و آذربایجان بود. این روحانی مبارز، سه ویژگی اصلی داشت که بعدا در امام(ره) نیز تکرار شد و این ویژگی‌ها شامل مبارزه با استبداد، استعمار خارجی و رویکرد دینی و مبارزه مذهبی است.
استاندار آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: تحلیل‌های ثقةالاسلام از جمله ویژگی‌های مهم این شخصیت است. ثقةالاسلام، دولت‌های استعمارگر را اینگونه معرفی می‌کند که آن‌ها در پی افزایش قدرت سیاسی خود در کشورهای اسلامی و کشورهای مستعمره هستند و نهضت آگاهی بخشی را باید در جامعه به عنوان یک حرکت عمومی به خصوص در دانشگاه‌ها و مدارس برای جوانان تدوین شود که این امر مورد تاکید امام(ره) و رهبر معظم انقلاب نیز بوده است.
ثقه الاسلام مشروطه را با بینش دینی تبیین کرد
رئیس شورای سیاست‌گذاری این همایش نیز گفت: همایش ملی ثقه الاسلام شهید میرزا علی آقا تبریزی در راستای اجرای فرامین رهبر معظم انقلاب که بر شناساندن چهره‌های نقش آفرین تاریخ آذربایجان تاکید کرده‌اند، برگزار می‌شود.
حجت الاسلام و المسلمین سید محمدرضا میرتاج الدینی ادامه داد: ثقه الاسلام یکی از رهبران مشروطه است که مشروطه را با بینش دینی تبیین کرد و در دورانی که سلطنت مطلقه حاکم بود، برای ایجاد مبانی مشروطه از منظر دین اسلام تلاش کرد و می‌توان گفت او از طرفداران مشروطه‌ی مبتنی بر قوانین دینی و اسلامی است.
وی با اشاره به تبیین مشروطه‌ی مشروعه در افکار ثقه الاسلام خاطرنشان کرد: او به‌عنوان یک فرد مجتهد، در تقسیم بندی نظام‌های حکومتی به نوعی از حکومت تحت عنوان حکومت شرعیه اشاره می‌کند و معتقد است عالمان و فقیهان سیاست‌مدار و توانا و مردمی که آشنا به مشروطیت باشند، دو زمینه‌ی مهم در تحقق حکومت مشروطه مشروعه هستند. بنابراین ثقه الاسلام تبریزی نزدیک ترین دیدگاه سیاسی را به نظام ولایت بقیه دارد.
نماینده‌ی مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: احمد کسروی در کتاب خود اشاره می‌کند بعد از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی خان، همه‌ی کشور به خاموشی گرایید جز تبریز و در تبریز نیز همه‌ی محلات خاموش بود جز محله‌ی خیابان و امیرخیز. آن ایام مردم تبریز در تحریم غذایی بودند و مردم سبزیجات و علف می‌خوردند.
وی افزود: عده‌ای که گماشته‌ی روس‌ها بودند، بر سر درب خانه‌ها پرچم سفید را به نشانه‌ی تسلیم نصب کرده بودند که ستارخان به همراه یارانش و با دستور ثقه الاسلام همه‌ی این پرچم‌ها را برداشتند. ثقه الاسلام هرگز حاضر نشد کاغذی را امصا کند که به نفع روس‌ها باشد و معتقد بود حاضر است در سیبری سنگ چخماق را بشکند ولی بیرق بیگانگان در ایران برافراشته شود.
براساس این گزارش در پایان این همایش تمبر یادمان همایش، کتاب مهندس مشروطه و کاراکترهای "آذربایجان قهرمان لاری" رونمایی شد.
نظر شما :