ضرورت اصلاح در تشخیص نیازها و همراهی با جوانان/حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز با تأکید بر اینکه باید در نگرش به نیازهای جوانان و شناسایی درست آن اصلاحاتی ایجاد شود، نگاه جوانان به امر ازدواج را کاملا آگاهانه توصیف کرد.
قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تبریز، قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» روز 24 مهر ۱۴۰۰ براساس اصل ۸۵ قانون اساسی به مدت هفت سال به‌صورت آزمایشی از سوی رئیس جمهور به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و سایر دستگاه دهای اجرایی ابلاغ شده تا براساس این قانون تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها به نتیجه‌ی مطلوبی برسد.
اعضای ستاد حمایت از خانواده و جوانی جمعیت شامل رئیس جمهوری، وزرای کشور، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، راه و شهرسازی، ورزش و جوانان، اطلاعات، امور اقتصادی و دارایی، معاون امور زنان و خانواده‌ی رئیس جمهوری، مدیر حوزه‌های علمیه، دادستان کل کشور، رؤسای سازمان‌های صدا و سیما و برنامه و بودجه، تبلیغات اسلامی، پزشکی قانونی، دو نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی به‌عنوان ناظر، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و رئیس سازمان بسیج مستضعفان می‌باشد.
موضوعات مهمی در این قانون دیده شده است که از جمله‌ی این موضوعات می‌توان به مسائل مربوط به جمعیت، ازدواج، فرزندآوری، اعطای تسهیلات به خانواده‌ها برای تأمین مسکن، حوز‌ه‌ی بهداشت و سلامت، مسائل معیشتی و رفاهی کارکنان و سیاست‌های تشویقی برای بانوان اشاره کرد.
افزایش کمک هزینه اولاد و حق عائله‌مندی کارکنان، تسهیلات مرخصی زایمان، بیمه‌ی مادران خانه‌دار دارای سه فرزند و بیشتر در روستاها، صاحب خودرو شدن مادران بعد تولد فرزند دوم، اعطاء تسهیلات برای کمک به ازدواج و فرزندآوری و اعطاء زمین رایگان به خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر از جمله خدمات در نظر گرفته شده در این قانون است.
اما فارغ از تمامی این قوانین، ابلاغیه‌ها، دستورالعمل‌ها و تسهیلات مذکور، به نظر می‌رسد مسائلی وجود دارد که دست در دست هم داده‌اند تا جوانان ما را از امر مبارک و مقدس ازدواج دور کنند. مسائل مادی بخشی از این مشکلات است ولی در کنار موضوعات مادی، مسائل فرهنگی و فکری خانواده‌ها نیز شرایط را بگونه ای رقم زده است که متأسفانه جوانان آنطور که باید میل و رغبتی به تشکیل خانواده ندارند.
در همین راستا تصمیم گرفتیم سلسله گفت‌و‌‌گوهایی را با اساتید گروه‌های مختلف دانشگاه تبریز انجام داده و از جهات مختلف عوامل کاهش ازدواج و فرزندآوری در جوانان را بررسی کنیم.
این بار به سراغ یکی از اعضای هیأت علمی گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز می‌رویم تا از زبان او دلایل و عوامل دخیل در کاهش ازدواج و راهکارهای مربوط به این موضوع را بشنویم.
انسان، رکن اساسی زندگی اجتماعی است
دکتر فتانه حاجیلو در خصوص تاثیر نیروی انسانی در توسعه جوامع، اظهار می‌کند: رکن اساسی به وجود آمدن زندگی اجتماعی و جامعه، وجود انسان و فعالیت‌های آن در دوره‌های مختلف تاریخی است. نقش اساسی فعالیت انسان در سیر تکامل تاریخی زندگی بشر باعث شده تا غالبا از انسان به عنوان نیروی کار و نیروی انسانی یاد شود.
او می‌افزاید: به نظر می رسد مفهوم نیروی انسانی نخستین بار در علم اقتصاد مطرح و انسان به‌عنوان نیروی کار دیده شده است که این نگاه، یک نگاه ابزاری است مثل نگاه به پول و منابع طبیعی که به‌عنوان ابزارهایی برای تولید سرمایه و ثروت مطرح هستند. حتی در دوره‌های اولیه ای که علم جامعه شناسی به وجود آمد نیز از سوی افراد مختلفی مثلا در نظریه‌های مارکس به نقش انسان به‌عنوان عاملی در انباشت سرمایه‌ی فیزیکی اشاره شده است.
نگاه ابزارگونه به انسان در دهه‌ی ۱۹۵۰میلادی
وی با اشاره به تداوم نگاه ابزارگونه به انسان در دهه‌ی ۱۹۵۰میلادی و بعد از جنگ جهانی دوم که شرایط خاص اجتماعی در جهان حاکم بود، خاطرنشان می‌کند: حرکت برای بازسازی جهانی در دوره‌ی مذکور نیازمند نیروی انسانی بود و یک نگاه ابزار گونه در بطن انتظارات از انسان وجود داشت تا اینکه در دهه‌های ۱۹۸۰و ۱۹۹۰میلادی نظریه‌ی جدیدی به میان آمد.
حاجیلو می‌گوید: از اواخر دهه‌ی ۱۹۸۰میلادی که مفهوم توسعه در دنیا مطرح شد، نیروی انسانی به عنوان یک عامل اصلی و نقش پیش‌برنده در جامعه شناخته شد و می‌توان گفت نیروی انسانی یکی از اضلاع مهم مثلث توسعه‌ی جوامع را تشکیل می‌دهد.
«قابلیت انسانی» بجای «نیروی انسانی»
دکتر حاجیلو با اشاره به نظریه‌های «آمارتیا سن»، اقتصاددان هندی و برنده‌ی جایزه نوبل اقتصاد در دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی اضافه می‌کند: آمارتیاسن در نظریه‌های خود به جای استفاده از عنوان نیروی انسانی از کلمه‌ی «قابلیت انسانی» بهره برده و صحبت از ارزش، خلاقیت و فرصت‌های انسانی به میان می‌آورد که البته این فرصت‌ها در هر جامعه‌ای با ارزش‌های فرهنگی و شرایط حاکم بر آن جامعه می‌تواند متفاوت باشد.
وی با بیان اینکه آمارتیا سن در نظریه‌ی خود، یک نگاه شرقی و ارزشی به انسان و قابلیت‌های آن بخشیده است، تأکید می‌کند:آمارتیاسن معتقد است که اگر در هر جامعه‌ای مطابق با ارزش‌های آن، آزادی را در اختیار انسان قرار دهد تا از خلاقیت‌ها و توانایی‌های خود استفاده کند، جامعه حرکتی رو به جلو خواهد داشت و این موضوع همان چیزی است که در مبانی ارزشی و فکری جامعه‌ی خود نیز به دنبال آن هستیم.
انتظار می رود نگاه به انسان در جامعه ایرانی یک نگاه ارزش محور باشد
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز می‌افزاید: نگاه به مقوله‌ی نیروی انسانی در فرهنگ اسلامی یک نگاه ابزاری مثل غرب نیست بلکه یک نگاه ارزش محور است. لذا اگر نگاه به انسان را نه به‌عنوان ابزار بلکه به‌عنوان یک حامل ارزش، تغییر دهیم که صاحب اندیشه و خلاقیت است و به این ترتیب جایگاه انسان در امر توسعه‌ی کشور را تغییر دهیم، اوضاع اجتماعی تغییرات زیادی را شاهد خواهد بود.
افزایش سطح رفاه اقتصادی و بهداشت در جامعه عامل مهم داشتن زندگی سالم
وی در خصوص مهمترین عوامل بنیادی دخیل در کاهش جمعیت جوان و افزایش سالخوردگی کشور، تشریح می‌کند: با نگاهی به آمارهای جهانی می‌توان گفت که موضوع سالمندی جمعیت، مختص جامعه‌ی ما نیست بلکه یک پدیده جهانی است و علت‌های خاص خود را دارد. یکی از مهمترین دلایلی که معمولا کمتر به آن توجه می‌شود، افزایش سطح رفاه اقتصادی و بهداشت در جامعه است که توانسته بسیاری از نیازها و انتظارات یک فرد برای زندگی سالم را در شرایط جدید زندگی در جهان مهیا کند.
دکتر حاجیلو با بیان اینکه داشتن تغذیه‌ی کافی و خدمات بهداشتی مطلوب قطعا باعث افزایش طول عمر انسان می‌شود، ادامه می‌دهد: مثلا در ۱۰۰سال گذشته، اگر متوسط امید به زندگی ۵۰سال بود اما اکنون به حدود ۸۰ سال رسیده است. این افزایش دامنه‌ی زندگی و کاهش مرگ و میر در سنین بالا، باعث گسترده شدن بخش مربوط به هرم سنی در سنین بالاتر شده است.
نمود متفاوت سالمندی در کشورهای مرفه
او می‌گوید: افرادی که قبلا در مدت کوتاهی فوت کرده و از جامعه حذف می‌شدند، اکنون می‌توانند بیشتر به زندگی خود ادامه دهند، بنابراین یک تغییر در ساختار جمعیت جهان اتفاق افتاده و در کشورهای مرفه نیز موضوع سالمندی بیشتر نمود پیدا کرده است. حتی برخی از جوامع مثل ژاپن، کشورهای اسکاندیناوی و استرالیا نیز به سرای سالمندان معروف هستند زیرا امکانات اجتماعی خود را برای زندگی با آسایش و آرامش بیشتر سالمندان تدارک دیده‌اند، لذا میل به زندگی در این جوامع در سنین بالاتر بیشتر است.
افزایش سالمندی، یک مسئله اجتماعی
این استاد دانشگاه خاطرنشان می‌کند: موضوع مهم و قابل توجه این است که اگر موضوع افزایش سالمندی، علی رغم اینکه یک موضوع جهانی است، در کشور ما در حال تبدیل شدن به یک چالش است، متاسفانه به این دلیل است که آنطورکه باید بسترسازی مناسبی برای چنین شرایطی انجام نگرفته و امکانات مناسبی برای بهره مندی سالمندان از رفاه اجتماعی و کیفیت زندگی مناسب مهیا نشده است.
نگاه مبهم جوانان به آینده از عوامل تاثیرگذار در کاهش تمایل به ازدواج و فرزند آوری
وی اضافه کرد، نگاه جوانان نسل امروزی به آینده در آینه سالمندان امروز است. و این یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار برای کاهش تمایل جوانان به ازدواج و فرزندآوری و در نهایت کاهش جوانی جمعیت است. جوانان از حالا به فکر آینده‌ی خود و در حال تلاش برای کسب مناسب ترین موقعیت در آینده پیش رو هستند، اما با نگاهی به وضعیت کنونی جامعه دستیابی و حرکت به سمت آن آینده‌ی دلخواه و مورد انتظار خود را کمرنگ می‌بینند.
دکتر حاجیلو همچنین تأکید می‌کند: علاوه بر دلایل طبیعی، اشتباه در سیاست گذاری‌های اجتماعی در دوره‌های گذشته به صورت متوالی نیز شاید یکی از مهمترین دلایل مشکلات مورد بحث در مورد سالمندی و کاهش تمایل جوانان به ازدواج در کشور باشد. البته شرایط کنونی هنوز به مرحله‌ی بحران جمعیت نرسیده و ما پتانسیل و فرصت‌های زیادی برای اصلاح مسائل مربوط به جمعیت در کشور داریم که نیازمند یک همت بالا و برنامه ریزی صحیح بدون درگیری با مسائل حاشیه‌ای است.
جوانان با دیدن مشکلاتی که بزرگترها تحمل کرده‌اند، آینده‌ی خوبی برای خود متصور نیستند
او ادامه می‌دهد: متولدین دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ که اکنون به مرحله‌ی سالمندی رسیده‌اند، شرایط اجتماعی مختلفی چون بحران اشتغال، مسکن، آموزش، جنگ و بسیاری از مسائل دیگر را تجربه کرده‌اند نسل‌های بعدی آنها که در آن دوران خردسال بوده و همه‌ی مشکلات دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ را به عینه دیده‌اند، تجریه جالبی از این مسئله ندارند. موضوع مهم این است که خردسالان آن دوران که اکنون به دوران جوانی و بزرگسالی رسیده‌اند، آینده خود را مبهم می‌بینند و آینده‌ی خوشایندی برای خود متصور نیستند.
قانون جوانی جمعیت به شرطی خوب است که همه‌ی نهادهای اجتماعی نقش خود را درست ایفا کنند
حاجیلو در خصوص تمهیدات دولت برای موضوع جوانی جمعیت و تصویب قانون جوانی جمعیت در این راستا، اظهار می‌کند: نمونه‌های مشابهی در طول تاریخ اجتماعی کشورمان پشت سر گذاشته‌ایم. مثلا پیش از روی کار آمدن نادر شاه افشار، به‌خاطر حملات مختلفی که به کشور شده بود، سیستم‌های کشاورزی و آبیاری بسیاری از بین رفته بود، لذا نخستین کاری که نادر شاه انجام داد، صدور دستور برای اصلاح این سیستم‌ها بود ولی غافل از اینکه صرف با دستور دادن نمی‌توان سیستم را درست کرد و ما در طول تاریخ این تجربه را در دوره‌های بعدی نیز به شکل‌های مختلف دیدیم.
وی تأکید می کند؛ ممکن است که یک دستور تبدیل به قانون شود و در کشورمان نیز طرح های بسیاری وجود دارد که به قانون تبدیل شده‌اند اما آیا ضمانت اجرایی برای آنها وجود دارد یا اصلا کفایت می‌کنند؟ قانون جوانی جمعیت تنها یک سوی قضیه را دیده، می تواند قانون خوبی باشد ولی به شرطی که تمامی ارگان‌های مسئول به وظایف خود عمل کنند. کشور ما مثل هر نظام اجتماعی دیگر یک سیستم است که تمامی اجزای آن به هم مرتبط هستند اگر یکی از این چرخ دنده‌ها درست کار نکند یا یکی از حلقه‌های زنجیره پاره شود، سیستم با مشکل مواجه خواهد شد.
نگاه ابزاری به ازدواج و فرزند آوری، شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت است
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز در ادامه می‌افزاید: اگر ما به مسئله‌ی فرزندآوری نگاه ابزاری داشته باشیم و مثلا با اعطاء خودرو، تسهیلات و... بخواهیم به آرمان جوانی جمعیت دست یابیم، این هدف اتفاق نمی‌افتد و این در واقع نوعی شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت سیاست گذاری اجتماعی و توجه به نیازها و تقاضاهای اجتماعی صحیح روز است. اگر بخش اقتصاد، مسکن، اشتغال، آموزش، خدمات بهداشتی و تأمین اجتماعی جامعه اصلاح شود و سیستم اجتماعی در همه این زمینه ها درست عمل کند، تصویری از جامعه ساخته می‌شود که جوان با نگاه کردن به آن رغبت به فرزندآوری می‌یابد و درواقع اگر شرایط مناسب فراهم شود، جوان به خرید خودرو اقدام کرده و خودش راه کسب درآمد را هم پیدا می‌کند و نیازی به دادن وعده و وعید نیست.
شرایط اجتماعی فعلی قابل مقایسه با پنجاه سال قبل نیست
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چرا در دهه‌های پیشین، اغلب خانواده‌ها پرجمعیت بودند اما اکنون نه، می‌گوید: نظام اجتماعی یک نظام پویا است و دائما در حال تغییر و تحول است و هر لحظه نیازهایش با نیازهای قبلی تغییر کرده و تقاضاهای مربوط با آن نیازها هم متفاوت است. لذا شرایط اجتماعی فعلی قابل مقایسه با ۵۰ سال قبل نیست و نیازهای نسل‌های امروز با نسل‌های دهه‌های قبلی بسیار متفاوت است.
وی در ادامه می افزاید: ما متأسفانه در نیازسنجی و شناخت جامعه مشکل داریم و این مشکل زمانی مضاعف می‌شود که افراد جامعه نیز در تشخیص نیازهای خود مشکل داشته باشند. قبلا فضای ارتباطی مردم بسیار محدود بود اما امروز فضای ارتباطی بسیار گسترده تر شده و از طرفی تغییرات دنیا هم بسیار سریع و متنوع است. وقتی جوانان در معرض این اتفاقات قرار می‌گیرند، حتی اگر خودشان هم نخواهند، ناخودآگاه قیاس و تطبیق بین شرایط موجود و شرایط خارجی به سرعت انجام می‌گیرد.
سیاستگذاران منتظر، به نهی کنندگان اجتماعی بدل می شوند
او با اشاره به انواع نیازهای هنجاری، مقایسه‌ای و احساسی در جامعه، می‌گوید: قبلا اغلب نیازها از نوع هنجاری بود اما اکنون بیشتر نیازهای جامعه از نوع مقایسه و تطبیقی است و قطعا در چنین حالتی که شرایط داخلی با خارجی بسیار متفاوت است و سیستم هم در نیازسنجی کارآمد نیست، دچار مشکل خواهد شد. سیاستگذاران و صاحب نظران نیز در شناخت نیازها و تقاضاها دست بسته نشسته‌اند و به جای اینکه با سرعت آنها را شناسایی و با بسترسازی، معادل آنها را مطابق با ارزش‌ها و هنجارهای جامعه فراهم سازند، فقط نگاه می‌کنند که در جوامع بیرونی چه چیزی عرضه می‌شود و سپس به جوانان توصیه می‌کنند که آن ارزش‌ها مخالف با ارزش‌های داخلی است و نباید به سمت آن بروند. در نتیجه سیاستگذاران داخلی هیچ اقدام پیشگیرانه‌ای در این خصوص نداشته و فقط جوانان نهی می‌شوند.
دکتر حاجیلو می‌افزاید: مثلا قبلا اگر یک خانواده پنج، شش نفره در یک خانه‌ی بسیار کوچک زندگی می‌کردند ولی اکنون هر فرد از خانواده تقاضای اتاق شخصی می‌کند، این همان چیزی است که می گوییم با تغییر شکل زندگی نیازها هم تفاوت پیدا کرده است.
جوان امروزی تمایلی آگاهانه نسبت به فرزندآوری دارد
دکتر حاجیلو در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که چرا تمایل به فرزندآوری در جامعه کمرنگ شده است، می‌گوید: امروز عشق به فرزند، تنها در داشتن فرزند خلاصه نمی‌شود، البته این نشان می دهد که عشق به فرزند در جوانان امروز بسیار عمیق تر است زیرا قبلا اگر افراد فقط در طلب داشتن فرزند بودند اما اکنون آگاهانه تر نسبت به موضوع نگاه می‌کنند و معتقد هستند که فرزند، ابزار و متعلق به پدر و مادر نیست بلکه خودش یک فرد مجزا است و پدر و مادر، مسئولیتی در قبال تامین آینده فرزندشان دارند و چون جوانان امروزی کاملا آگاهانه و با سنجیدن تمامی زوایا به بحث فرزند آوری نگاه می‌کنند، از به دنیا آوردن فرزندان زیاد تا زمان مهیا کردن امکانات لازم برای تمامی فرزندان ابا دارند.
نباید بخش اعظمی از مشکلات را بر گردن سیاه نمایی‌ها بیندازیم
این استاد دانشگاه در خصوص تبلیغات و هجمه‌ی رسانه‌های معاند در رابطه با کاهش تمایل به فرزندآوری نیز می‌افزاید: این سیاه نمایی‌ها نمی‌تواند تاثیر چندانی داشته باشد زیرا سطح آگاهی جوانان بالا رفته است و تا زمانی که جوان، اثر صحبت‌های رسانه‌های معاند را مستقیما در زندگی حس نکند تحت تاثیر آن قرار نمی‌گیرد. اگر بخواهیم بخش اعظمی از مشکل جمعیتی را بر گردن سیاه نمایی‌ها نیز بیندازیم، باز هم به نوعی شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت خواهد بود. وی ادامه می‌دهد: اگر سیاستگذاران، کارهای خود را به درستی انجام دهند و اقدامات صحیح و موثری در راستای بهبود شرایط کشور انجام گیرد، وضعیت مسکن، معیشت، اشتغال، بیمه و آموزش که تقاضاهای امروز اجتماعی است به درستی پاسخ داده شود، جوانان ما آگاه تر از آن هستند که تبلیغات معاند بر روی آنها تاثیر بگذارد. البته نمی‌توان کارهای رسانه‌های معاند را انکار کرد ولی وقتی فکر کنیم که ما هر کاری کنیم، دشمنانمان پیروز هستند، در واقع پیش از هر چیزی آنها را برنده میدان کرده‌ایم. لذا باید با اقدامات موثر، تبلیغات مخالف را در عمل خنثی کنیم.
تاثیر کارکردهای خانواده‌ی سالم در میزان رغبت به فرزندآوری
دکتر حاجیلو با بیان اینکه در مسائل اجتماعی، مجموعه‌ای از عوامل تاثیر گذار هستند، تأکید می‌کند: ناموفق بودن خانواده‌ها و مشکلات فرهنگی و اقتصادی در بین آنها و از دست رفتن کارکردهای خانواده‌ی سالم قطعا در عدم رغبت به فرزندآوری تاثیرگذار است اما باز هم ما مقصر هستیم که نتوانستیم از پیشامدهای چنین شرایطی پیشگیری و بستری مناسب فراهم کنیم تا از رخ دادن ازدواج‌های ناموفق و منجر به طلاق جلوگیری کنیم.
جوانان به‌دنبال معنای جدیدی از عشق هستند
وی همچنین در خصوص افزایش شکل‌گیری روابط نامتعارف و به خصوص بحث ازدواج سفید در بین جوانان امروز، می‌گوید: نگاه جامعه‌ی امروز در حال تغییر است و اگر بخواهیم مانع گسترش الگوهای نامتناسب با ارزش‌های فرهنگی در جامعه شویم، باید به جای آن، الگویی متناسب داشته باشیم. امروز مفهوم عشق تغییر کرده است و جوانان به‌دنبال معنای جدیدی از عشق هستند و از سویی الگوی داخلی مناسبی برای این امر وجود ندارد و لذا جوانان با مشاهده‌ی الگوهای خارجی در تلاش هستند که به آنها برسند اما با شرایط اجتماعی متفاوت، دستیابی به آن هم غیرممکن است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان می‌کند: روابط زمانی نامتعارف شناخته می شودکه متناسب با ارزش‌های فرهنگی جامعه نباشد، هرچند یک رفتار ممکن است در یک جامعه به‌دلیل مطابق بودن با ارزش‌های آن جامعه، امری عادی باشد اما وقتی در یک جامعه الگویی متعارف برای عرضه وجود نداشته باشد، الگوهای نامتعارف جای آن را می‌گیرد. بر اساس نظریه‌های موجود درباره فهم و درک، ما به تعداد افرادی که با آنها رو به رو هستیم، می‌توانیم فهم‌های متفاوتی از یک موضوع واحد داشته باشیم. برای مسئله عشق نیز چنین موضوعی مطرح است ولی متاسفانه برای هدایت فهم‌های متفاوت نه وقت و نه حوصله داریم لذا ظاهرا چیزی برای عرضه نداریم.
آیا جوانان امروز و نیازهایشان را می شناسیم؟
او می‌گوید: امروزه علت افزایش تمایل به الگوهای نامتعارف، نبود الگوی متعارف داخلی است و در کنار این موضوع، متأسفانه ما نتوانسته‌ایم این مسئله را برای جوانانمان تبیین کنیم که چرا رفتن به آن سمت صحیح نیست و فقط به آنها گفتیم که نرو، دست نزن یا خطر دارد! در نتیجه جوان، بلاتکلیف مانده است.
احساسات جوانان را صرفا به مسائل جنسی تقلیل داده‌ایم
دکتر حاجیلو یادآور می‌شود: جوان در خانواده، کنار دوستان و آشنایان و در جامعه‌ی مملو از احساسات و افکار متفاوت به دنبال پاسخی مناسب برای احساسات متنوع خود است به ویژه در جهانی که همه روزه در معرض انواع مقولات جدید قرار می گیرد؛ در حالی که صحبت کردن درباره بسیاری از مسائل مربوط به احساسات فردی در جامعه ما به تابو تبدیل شده و تا زمانی که درک درستی از احساسات و نگاه به آن در جامعه شکل نگرفته و اجازه ندهیم که این موارد به صورت احساسات معنوی و خواسته‌های انسانی مطرح شود و برای آن راهکار پیدا نکنیم در نهایت این احساسات را صرفا به مسائل جنسی و در چارچوب آن تقلیل می‌دهیم و نگاه ما به سنت حسنه‌ی ازدواج فقط با هدف برطرف کردن نیازهای جنسی خواهد بود و خانواده و کارکردهای آن فقط به رفع نیازهای جنسی مختص می‌شود و این چیزی است که با افکار جوان امروز که ذهن اش مملو از افکار و احساسات گوناگون است سازگار نیست.
وی ادامه می‌دهد: این نوع نگاه به روابط و ازدواج، باعث می‌شود که هنگام صحبت کردن یک دختر با جنس مخالف، به سرعت او را با الگوهای جنسی ارزیابی کنیم و این امر در نهایت منجر می‌شود تا جوانان را به این طرف سوق دهیم که یک دختر و پسر فقط در حیطه‌ی مسائل جنسی می‌توانند ارتباط برقرار کنند لذا با این طرز تفکر، ارتباطات نامتعارف را در جامعه افزایش می‌دهیم.
افراد را از روی ظاهر قضاوت نکنیم
دکتر حاجیلو در خاتمه با اشاره به الگوهای رفتاری با جوانان امروز جامعه، اظهار می‌کند: متأسفانه ما هنوز افراد را صرفا از روی ظاهر قضاوت می‌کنیم و قضاوت های فردی خود را به عنوان ملاک های اخلاقی و شرعی و ارزش‌های دینی می شناسیم. دین ما دین اصلاح در سایه رحمت است اگر ما در نوع نگاه به جوانان و تشخیص نیازهای آنان اصلاحاتی در نگاه و شیوه عمل خود انجام دهیم، جامعه در مقابل بسیاری از مسائل از جمله ازدواج و فرزندآوری پاسخ‌های موردانتظار و مثبتی خواهد داد.
مطالب مرتبط:
قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و تاثیر آن بر تمایل جوانان به ازدواج
نظر شما :